Khu công nghiệp sinh thái (KCN sinh thái) là một loại hình khu công nghiệp được quan tâm trong những năm gần đây trong bối cảnh nhu cầu phát triển các khu công nghiệp luôn đồng thời với việc bảo vệ môi trường. Trong bài viết này, ATIM LAW FIRM sẽ tổng hợp những kiến thức tổng quan về KCN sinh thái tại Việt Nam.
Đặc điểm của mô hình khu công nghiệp sinh thái
Theo Điều 37 của Nghị định 35/2022/NĐ-CP, mô hình khu công nghiệp sinh thái có những đặc điểm sau:
Ngoài ra, để hiểu rõ hơn về quy trình thành lập một khu công nghiệp cũng như các loại hình KCN phổ biến tại Việt Nam, bạn đọc có thể tham khảo thêm trong bài viết “khu công nghiệp nghĩa là gì”.
Xu hướng phát triển của khu công nghiệp sinh thái giai đoạn 2025-2030
Trong giai đoạn 2025 – 2030, tầm nhìn 2045, mô hình KCN sinh thái là xu hướng tất yếu cho công cuộc phát triển bền vững, nâng cao lợi thế cạnh tranh. Hơn nữa, mô hình này phát triển sẽ là giải pháp “bứt phá” để Việt Nam tiến gần hơn với các nguồn vốn FDI và kinh tế thế giới.
Trong tương lai, UNIDO sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam nhiều hơn các vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu như chuỗi giá trị phát thải thấp, kinh tế tuần hoàn và sáng kiến về carbon. Đây cũng là lợi thế cho các KCN Việt Nam trên còn đường xanh hóa.
Hiện nay, Nhà nước cũng có những hành động thực tế nhằm đưa phát thải ròng về 0 vào năm 2025, đáp ứng cam kết của Việt Nam về biến đổi khí hậu. Nhà nước đã ban hành các quy định về quản lý và xử lý chất thải rắn công nghiệp, tái chế nước thải.
Song song đó, Nhà nước tiếp tục huy động nguồn vốn trong và ngoài nước nằm nhân rộng mô hình KCN sinh thái trên cả nước. Mục tiêu đạt được từ 40 – 50% địa phương chuyển đổi các KCN đang có sẵn sang KCN sinh thái. Từ 8 – 10% địa phương định hướng xây dựng KCN sinh thái mới ngay từ ban đầu, bao gồm lập quy hoạch xây dựng và định hướng ngành nghề thu hút đầu tư.
Không chỉ là mô hình KCN sinh thái, Nhà nước thúc đẩy phát triển các mô hình KCN thân thiện với môi trường, hạn chế phát thải như mô hình KCN tái tạo, mô hình KCN xanh,…. Những mô hình KCN này cũng đang được đón nhận và chuyển mình ở nhiều quốc gia trên thế giới..
Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng cũng nhấn mạnh, việc phát triển bền vững, phát triển công nghiệp phát thải carbon thấp là vấn đề được Nhà nước quan tâm. Theo đó, Nghị quyết số 29-NQ/TW xác định nội dung cốt lõi của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa giai đoạn 2021 – 2030 bao gồm chuyển đổi các ngành công nghiệp thâm dụng tài nguyên, năng lượng sang các ngành công nghiệp xanh.
Mô hình khu công nghiệp sinh thái đang trở thành một xu hướng quan trọng trong phát triển công nghiệp và kinh tế tại Việt Nam. Mô hình này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp và cộng đồng mà còn đóng góp tích cực vào bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng cuộc sống của người lao động.
Đừng quên thường xuyên truy cập https://dulongip.vn/ để cập nhật các thông tin liên quan đến các khái niệm kinh tế và xu hướng phát triển của thị trường bất động sản công nghiệp tại Việt Nam nh
Về vấn đề này LawNet giải đáp như sau:
Thực trạng khu công nghiệp sinh thái tại Việt Nam
Mô hình KCN sinh thái tại Việt Nam bắt đầu triển khai từ năm 2014. Trong giai đoạn này, Tổ chức Phát triển công nghiệp Liên Hợp quốc tại Việt Nam (UNIDO) cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp xây dựng 3 khu công nghiệp sinh thái tại các tỉnh Ninh Bình, Đà Nẵng và Cần Thơ.
Tính tới nay, ba khu công nghiệp này đã thu hút tổng cộng 72 doanh nghiệp và 900 dự án tương đương 207 tỷ đồng mức vốn huy động. Định hướng này đã giúp các doanh nghiệp tiết kiệm 76 tỷ đồng/ năm và thành công cắt giảm 32 kilo tấn khí CO2/năm. Trong năm 2024, Việt Nam được kỳ vọng sẽ hợp tác với UNIDO và Chính phủ Thụy Sĩ để nhân rộng mô hình KCN sinh thái này khắp cả nước.
Tính tới hết năm 2023, Việt Nam có 620 dự án khu công nghiệp đang hoạt động và trong thời gian quy hoạch cơ sở hạ tầng. Trong đó, số lượng KCN sinh thái rất nhỏ và không đáng kể. Hiện nay, Việt Nam chỉ có khoảng 7 khu công nghiệp sinh thái đang được thí điểm ở các tỉnh như Đà Nẵng, Hải Phòng, TP HCM,… Bạn có thể tìm hiểu thêm về danh sách “khu công nghiệp lớn nhất Việt Nam” để nắm bắt thông tin chi tiết cũng như tiềm năng phát triển của các khu công nghiệp nổi bật tại từng khu vực.
Sau khi đã tìm hiểu thông tin khu công nghiệp sinh thái là gì, các chính sách và thực trạng hiện nay thì hãy cùng theo dõi lợi ích khu công nghiệp sinh thái đối với nền kinh tế đất nước, xã hội, môi trường và xu hướng phát triển trong giai đoạn 2025-2030 trong nội dung dưới đây.
Thực trạng khu công nghiệp sinh thái tại Việt Nam
Mô hình KCN sinh thái tại Việt Nam bắt đầu triển khai từ năm 2014. Trong giai đoạn này, Tổ chức Phát triển công nghiệp Liên Hợp quốc tại Việt Nam (UNIDO) cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp xây dựng 3 khu công nghiệp sinh thái tại các tỉnh Ninh Bình, Đà Nẵng và Cần Thơ.
Tính tới nay, ba khu công nghiệp này đã thu hút tổng cộng 72 doanh nghiệp và 900 dự án tương đương 207 tỷ đồng mức vốn huy động. Định hướng này đã giúp các doanh nghiệp tiết kiệm 76 tỷ đồng/ năm và thành công cắt giảm 32 kilo tấn khí CO2/năm.
Tiếp nối kết quả đạt được, giai đoạn 2020 – 2024, Chính phủ Thụy sĩ tiếp tục hỗ trợ việc nhân rộng mô hình KCN sinh thái tại 3 KCN: KCN Deep C (Hải Phòng), KCN Hiệp Phước (TP.HCM), KCN Amata (Đồng Nai)
Kết quả tính đến tháng 10/2023, tại 3 KCN có 68 doanh nghiệp đã được hỗ trợ thông qua các hoạt động đào tạo, đánh giá. Thực hiện khoảng 62 giải pháp cộng sinh công nghiệp; 300 giải pháp sử dụng hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch. Từ đó, tiết kiệm được 23 triệu kWh điện/ năm, 384 nghìn m3 nước/ năm, 3,1 triệu USD năm và giảm 24 nghìn tấn CO2 mỗi năm.
Như vậy, tính đến năm 2023, Việt Nam có 7 KCN sinh thái trên cả nước, bao gồm: KCN Trà Nóc 1 và KCN Trà Nóc 2 (Cần Thơ), KCN Khánh Phú (Ninh Bình), KCN Hòa Khánh (Đà Nẵng), KCN Hiệp Phước (TPHCM), KCN Đình Vũ (Hải Phòng) và KCN Amata (Đồng Nai). Số lượng KCN sinh thái chỉ chiếm khoảng 1% trên tổng số KCN cả nước. Tuy nhiên, với những kết quả trong giai đoạn thí điểm, con số KCN sinh thái chắc chắn sẽ tăng trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, hội thảo tổng kết Dự án “Triển khai khu công nghiệp (KCN) sinh thái tại Việt Nam theo hướng tiếp cận từ Chương trình KCN sinh thái toàn cầu” giai đoạn 2020-2024 do Bộ Kế Hoạch và Đầu tư cùng UNIDO thực hiện đã nhấn mạnh tầm quan trọng của mô hình KCN sinh thái.
Ngoài những kết quả đạt được, Hội thảo cũng cho thấy sự quan tâm của mô hình KCN sinh thái tại Việt Nam ngày càng mạnh mẽ. Không còn nằm trong khuôn khổ liên kết giữa Bộ kế hoạch và Đầu tư và UNIDO, một vài KCN theo hướng sinh thái do chính nguồn vốn tư nhân như: KCN Becamex, KCN tiết kiệm năng lượng của VSIP, KCN Nam Cầu Kiền,….
Kết nối từ những thành công ngoài mong đợi, Hội thảo cũng khẳng định, Việt Nam sẽ hợp tác với UNIDO và Chính phủ Thụy Sĩ để nhân rộng mô hình khu công nghiệp sinh thái này khắp cả nước trong giai đoạn 2024 – 2028.
Từ đó cho thấy, thực trạng mô hình KCN sinh thái tại Việt Nam đang có những bước tiến đáng ghi nhận. Không chỉ đặt nặng lợi nhuận trên vấn đề môi trường, các KCN đang dần xem việc bảo vệ môi trường, xây dựng KCN sinh thái là một trong các bước tạo ra lợi nhuận, nâng tầm lợi thế cạnh tranh.